পৃথিৱীৰ পৰা ১,৬০,০০০ আলোকবৰ্ষ দূৰত থকা এটা গ্যালাক্সীত জীৱনৰ উদ্ভৱৰ সূত্ৰ পোৱা গৈছে।

**জেম্‌ছ ৱেব্‌ স্পেচ টেলিছ্ক’প (JWST)**ৰ সহায়ত জ্যোতিৰ্বিজ্ঞানীসকলে এক যুগান্তকাৰী আৱিষ্কাৰ কৰিছে, যিয়ে মহাবিশ্বৰ প্ৰাৰম্ভিক অৱস্থাত জীৱনৰ উৎপত্তিৰ মূল ৰাসায়নিক উপাদানবোৰ কেনেকৈ গঠিত হৈছিল সেয়া বুজিবলৈ নতুন দিশ প্ৰদান কৰিছে। গৱেষকসকলে লাৰ্জ মেগেলেনিক ক্লাউড (LMC) নামৰ এটা বামন গ্যালাক্সীত অৱস্থিত ST6 নামৰ এটা নবগঠিত তাৰাৰ ওচৰত পাঁচ প্ৰকাৰৰ কাৰ্বন-সমৃদ্ধ জৈৱ যৌগ — মিথেনল, এচেটেলডিহাইড, ইথেনল, মিথাইল ফৰমেট আৰু এচেটিক এচিড — চিনাক্ত কৰিছে। এই গ্যালাক্সীটো পৃথিৱীৰ পৰা প্ৰায় ১,৬০,০০০ আলোকবৰ্ষ দূৰত অৱস্থিত।

ই এক ঐতিহাসিক আৱিষ্কাৰ, কাৰণ এইবাৰেই প্ৰথমবাৰৰ বাবে অন্তৰিক্ষত এচেটিক এচিডৰ উপস্থিতি নিশ্চিতভাবে চিনাক্ত কৰা হৈছে। এইটো জীৱনৰ প্ৰাথমিক ৰাসায়নিক গঠনবিধি কেনেকৈ আৰম্ভ হৈছিল তাত এক গুৰুত্বপূর্ণ আলোকপাত কৰে। গৱেষণাত গ্লাইক’লডিহাইড নামৰ এটা সহজ চিনি-সম্পৰ্কিত যৌগৰ সম্ভাৱনাও পোৱা গৈছে, যি RNA-ৰ ৰিব’জ চিনি গঠনৰ বাবে প্ৰয়োজনীয় উপাদান — অৰ্থাৎ জীৱনৰ মূল উপাদানসমূহৰ সৈতে সম্পৰ্কিত।

প্ৰাচীন মহাবিশ্বৰ এখন জানালা

লাৰ্জ মেগেলেনিক ক্লাউড (LMC) হৈছে মিল্কি ৱে’ গ্যালাক্সীসহ থকা লোকেল গ্ৰুপৰ অংশ, য’ত অতি কম ধাতব উপাদান থকা এক বিশেষ মহাজাগতিক পৰিৱেশ দেখা যায়। ইয়াত থকা তাৰাসমূহ অতি তেজস্বী আৰু তপ্ত, যিয়ে প্ৰবল অতিবেগুনী পোহৰ নিৰ্গত কৰে। ফলত, এই গ্যালাক্সীটো প্ৰাচীন মহাবিশ্বৰ ধাতুৰ অভাৱযুক্ত পৰিৱেশৰ সৈতে সাদৃশ্যপূর্ণ।

গৱেষণাৰ সহ-লেখিকা আৰু মেৰিলেণ্ড বিশ্ববিদ্যালয় আৰু নাছাৰ গড্ডাৰ্ড স্পেচ ফ্লাইট চেন্টাৰৰ জ্যোতিৰ্বিজ্ঞানী **মাৰ্টা চেৱিল’**য়ে কৈছে — “LMC অধ্যয়নে আমাক এনে পৰিৱেশৰ ৰাসায়নিক গঠন অধ্যয়ন কৰিবলৈ সহায় কৰে য’ত কাৰ্বন, নাইট্ৰ’জেন আৰু অক্সিজেনৰ দৰে উপাদান অতি সীমিত। ই একেবাৰে দূৰৱৰ্তী, প্ৰাচীন গ্যালাক্সীৰ এখন জানালা সদৃশ।”

JWST-ৰ ইনফ্ৰাৰেড সক্ষমতাৰ ব্যৱহাৰ

২০২৪ চনৰ মাৰ্চ মাহত, JWST-এ নিজৰ ইনফ্ৰাৰেড দৰ্শনক্ষমতা ST6 তাৰাটিত কেন্দ্ৰীভূত কৰে। ইনফ্ৰাৰেড আলোকে ধূলিৰ আস্তৰণ পাৰ হৈ তৰা গঠনৰ প্ৰক্ৰিয়াৰ মাজত থকা বৰফীলা মণ্ডলৰ ৰাসায়নিক সঙ্কেতবোৰ চিনাক্ত কৰিবলৈ সহায় কৰে। এই পৰ্যবেক্ষণত এই পাঁচ জৈৱ যৌগৰ পৃথক-প্ৰত্যেকটো ৰাসায়নিক ছাপ নিশ্চিতভাৱে ধৰা পৰে।

ইয়াৰ পূৰ্বে, মিথেনল হ’ল একমাত্ৰ জটিল জৈৱ যৌগ যিটো এনে পৰিৱেশত মিল্কি ৱে’ৰ ভিতৰতো চিনাক্ত কৰা হৈছিল। কিন্তু এচেটিক এচিডৰ উপস্থিতি এক অন্তৰিক্ষ-বিজ্ঞানৰ ক্ষেত্ৰত অতি গুৰুত্বপূর্ণ মাইলষ্টোন হিচাপে গণ্য কৰা হৈছে।

চেৱিলোৱে কৈছে, “JWST-ৰ এই তথ্যবোৰে এটা পর্যবেক্ষণতেই আগতে কেতিয়াও পোৱা নোহোৱা পৰিমাণৰ ৰাসায়নিক তথ্য দিছে।”

জীৱনৰ উদ্ভৱৰ দিশত গুৰুত্ব

এই অধ্যয়নে দেখুৱাইছে যে, ধূলিকণা আৰু বৰফীলা কণাবোৰে ধাতুৰ অভাৱ থকা পৰিৱেশতো জটিল ৰাসায়নিক বিক্ৰিয়া আৰম্ভ কৰিব পাৰে। এইটো এটা গুৰুত্বপূর্ণ আৱিষ্কাৰ, কাৰণ ই দেখুৱায় যে জীৱনৰ মূল উপাদান গঠনৰ প্ৰক্ৰিয়া ধাতুসমৃদ্ধ গ্যালাক্সীসমূহতহে সীমাবদ্ধ নহয়।

এই আৱিষ্কাৰে প্ৰমাণ কৰিছে যে, জীৱনৰ উপাদানসমূহ মহাবিশ্বৰ বিভিন্ন পৰিৱেশত, ইমানেই নহয় প্ৰাচীন যুগতো, গঠিত হ’ব পাৰিছিল। ইয়াৰ অৰ্থ হ’ল — জীৱনৰ বীজ মহাবিশ্বৰ বিভিন্ন স্থানত বিস্তৃত হৈ থাকিব পাৰে।

ভৱিষ্যতৰ গৱেষণা

এই আৱিষ্কাৰে অনুপ্ৰাণিত হৈ, বিজ্ঞানীয়ে মিল্কি ৱে’ আৰু আন গ্যালাক্সীসমূহৰ অন্যান্য নবগঠিত তাৰাসমূহৰ ওচৰত এইধৰণৰ জৈৱ যৌগ সন্ধান কৰিবলৈ পৰিকল্পনা কৰিছে। লগতে, তেওঁলোকে RNA আৰু DNA গঠনৰ সৈতে সম্পৰ্কিত অধিক জটিল অণুৰ সন্ধান কৰিবলৈও আগবাঢ়িছে।

উপসংহাৰ

লাৰ্জ মেগেলেনিক ক্লাউডত কাৰ্বন-ভিত্তিক জৈৱ যৌগৰ এই আৱিষ্কাৰই জীৱনৰ ৰাসায়নিক ভিত্তি বুজিবলৈ এক নতুন অধ্যায় আৰম্ভ কৰিছে। JWST-ৰ এই পৰ্যবেক্ষণে দেখুৱাইছে যে, ধাতুৰ অভাৱ থকা মহাজাগতিক পৰিৱেশতো জটিল ৰাসায়নিক বিকাশ সম্ভৱ, যাৰ ফলত জীৱনৰ সম্ভাৱনা মহাবিশ্বৰ সকলো কোণাত উপস্থিত হ’ব পাৰে। এই আৱিষ্কাৰে অন্তৰিক্ষৰ ৰাসায়নিক ইতিহাস আৰু জীৱনৰ উৎপত্তিৰ ওপৰত নতুন দিশ খুলিছে।