:
| Updated On: 12-Nov-2025 @ 3:40 pm
ভাৰত চৰকাৰৰ পরিসংখ্যা আৰু কাৰ্য্যকৰ্ম কাৰ্যনিশ্চয়ন মন্ত্ৰণালয় (MoSPI) শিল্প উত্পাদনৰ গুৰুত্বপূর্ণ সূচক ইণ্ডেক্স অফ ইণ্ডাস্ট্ৰিয়েল প্ৰডাকশ্যন (IIP) গণনাৰ পদ্ধতিত এক উল্লেখযোগ্য পৰিৱৰ্তনৰ প্ৰস্তাৱ কৰিছে। এই পৰিৱৰ্তন মূলতঃ কাৰখানা বন্ধ বা উৎপাদনৰ অনিয়মৰ ফলত IIP ৰ সঠিকতা আৰু ধারাবাহিকতাত হোৱা সমস্যাবোৰ সমাধানৰ বাবে কৰা হৈছে। IIP, **কনজিউমাৰ প্ৰাইচ ইনডেক্স (CPI)**ৰ সৈতে, ভাৰতৰ অৰ্থনীতিৰ গতিপথৰ মূল্যাংকন আৰু নীতি নিৰ্ধাৰণৰ বাবে অত্যন্ত গুৰুত্বপূর্ণ মাসিক সূচক।
MoSPI–ৰ এটি আলোচনামূলক কাগজত উল্লেখ কৰা হৈছে যে, গণনাৰ বাবে অন্তর্ভুক্ত কৰাৰ সময়ত বন্ধ হোৱা কাৰখানাবোৰক সক্ৰিয় কাৰখানাৰে স্থানান্তৰ কৰাৰ প্ৰস্তাৱ দিয়া হৈছে। বৰ্তমান IIP–ত বহু কাৰখানা অন্তর্ভুক্ত আছে যিবোৰ স্থায়ীভাৱে উৎপাদন বন্ধ কৰিছে বা দীর্ঘ সময় ধৰি উৎপাদন তথ্য নাপঠিয়াইছে। বিশেষকৈ, যদি কোনো কাৰখানাই কোনো প্ৰডাক্টৰ বাবে তিনিটা পৰস্পৰ মাস ধৰি শূন্য উৎপাদন প্ৰদৰ্শন কৰে বা তথ্য নাপঠিয়ায়, তেন্তে সেই কাৰখানাৰ স্থিতি পৰীক্ষা কৰা হ'ব। যদি নিশ্চিত হয় যে কাৰখানাই স্থায়ীভাৱে বন্ধ হৈছে বা অন্য কোনো সামগ্ৰী নিৰ্মাণ আৰম্ভ কৰিছে, তেন্তে সেইটো নমুনা পৰা আঁতৰাই সক্ৰিয় কাৰখানাৰে স্থানান্তৰ কৰা হ'ব। এই পদ্ধতিৰ দ্বাৰা IIP–ত আধুনিক উৎপাদনৰ বাস্তৱ চিত্র প্ৰকাশ পায়।
আলোচনাপত্ৰত উল্লেখ কৰা হৈছে যে, বৰ্তমান বন্ধ হোৱা কাৰখানাবোৰ IIP–ৰ প্ৰায় ৮.৯% অংশ নিৰ্মাণ কৰিছে। এই পৰিস্থিতিৰ ফলত উৎপাদন তথ্য পূৰণৰ বাবে অনুমান বা ইম্পিউটেচন পদ্ধতিৰ ওপৰত নিৰ্ভৰতা বৃদ্ধি পায়, যিয়ে সূচকৰ বিশ্বাসযোগ্যতা হ্ৰাস কৰে। বন্ধ হোৱা কাৰখানাবোৰ অন্তর্ভুক্ত কৰি IIP–ৰ ধারাবাহিকতা বজাই ৰখা কঠিন হয়। সক্ৰিয় কাৰখানাবোৰক অন্তর্ভুক্ত কৰি সূচক গণনাৰ মাধ্যমে IIP–ৰ সঠিকতা আৰু স্থায়িত্ব উন্নত কৰা হ'ব।
IIP–এ উৎপাদন, খনিজ আৰু বিদ্যুৎ খণ্ডত শিল্প কাৰ্য্যক্ষমতা প্ৰতিফলিত কৰে, আৰু CPI–এ খুচৰা মূল্যৰ পৰিৱৰ্তন মাপি মূখ্য মুদ্ৰাস্ফীতিৰ সংখ্যা নিৰূপণ কৰে। এই দুয়ো সূচক নীতি-নির্ধাৰক, বিশ্লেষক আৰু অৰ্থনীতিবিদৰ বাবে অত্যন্ত গুৰুত্বপূর্ণ, যিসকলে ভাৰতৰ শিল্প কাৰ্য্যক্ষমতা আৰু অৰ্থনৈতিক স্বাস্থ্যৰ ধাৰাবাহিকতা মূল্যাংকন কৰে। সেয়া নিশ্চিত কৰিবৰ বাবে IIP–ৰ গণনা আধুনিক আৰু সঠিক তথ্যৰ ওপৰত নিৰ্ভৰ কৰিব লাগে।
MoSPI–এ প্ৰস্তাৱিত পৰিৱৰ্তনৰ ওপৰত ২৫ নৱেম্বৰলৈ মন্তব্য আহ্বান কৰিছে। এই দ্বাৰা উদ্যোগ প্ৰতিনিধি, গৱেষক আৰু অন্যান্য ৰাইজে পৰামৰ্শ প্ৰদান কৰিব পাৰিব, যিয়ে IIP গণনাৰ চূড়ান্ত পদ্ধতি বিশ্বাসযোগ্য, মজবুত আৰু বহুলভাবে সমৰ্থিত হ'ব।
সারাংশত, IIP গণনাৰ পদ্ধতিৰ এই পৰিৱৰ্তন উদ্যমী পদক্ষেপ হিচাপে ধৰা যায়। বন্ধ বা অপ্রাসঙ্গিক কাৰখানাবোৰক সক্ৰিয় কাৰখানাৰে স্থানান্তৰ কৰাৰ মাধ্যমে সূচকৰ সঠিকতা বৃদ্ধি পায়, অনুমানৰ ওপৰত নিৰ্ভৰতা কমে আৰু নীতি-নির্ধাৰণ আৰু আৰ্থিক বিশ্লেষণ সহজ হয়। এই পৰিৱৰ্তনে ভাৰতৰ শিল্প খণ্ডৰ কাৰ্য্যক্ষমতাৰ নিৰ্ভৰযোগ্য সূচক হিচাপে IIP–ক শক্তিশালী কৰি তুলিব।